Konikotomia, krikotyroidotomia przezskórna, krikotyreotomia, jest to sposób udrożnienia dróg oddechowych za pomocą nacięcia więzadła pierścienno-tarczowego. Stosowana, obok konikopunkcji (konikotomii igłowej) w stanach nagłych, pozwala udrożnić drogi oddechowe i uratować życie pacjenta. Jakie są przeciwwskazania do wykonania tego zabiegu? Czy mogą wystąpić powikłania po konikotomii?
Konikotomia (łac. conicotomia) lub inaczej krikotyreotomia to inwazyjna metoda udrażniania dróg oddechowych. Stosuje się ją najczęściej u ofiar
wypadków i osób, u których mniej radykalne metody zawodzą, a do blokady dróg oddechowych doszło na wysokości lub powyżej szpary głośni.
Konikotomia – wskazania
Konikotomię wykonuje się, kiedy nie ma możliwości udrożnienia dróg oddechowych innymi metodami, między innymi zaintubowania pacjenta dotchawiczo. Główne wskazania do konikotomii to:
- nagła niedrożność na poziomie krtani lub powyżej
- brak możliwości intubacji z uwagi na kurcz głośni
- wady twarzoczaszki: zespół Pierre'a Robina, zespół Treachera Collinsa
- wady kręgosłupa szyjnego: zespół Downa, zespół Klippla i Feila, zespół Goldenhara, kręcz szyi
- ciało obce w drogach oddechowych, którego nie można usunąć, na przykład fragment pokarmu
- uraz twarzowo-szczękowy
- wstrząs anafilaktyczny, wskutek której dochodzi do obrzęku
Konikotomia - przeciwwskazania
Najważniejszym przeciwwskazaniem do konikotomii jest możliwość wykonania intubacji dotchawiczej. Zabieg ten jest mniej inwazyjny dla pacjenta. Używa się plastikowej rurki wprowadzanej przez usta, udrożniającej drogi oddechowe za pomocą laryngoskopu. W przypadku trudnych dróg oddechowych można rozważyć zastosowanie rurki krtaniowej.
Kolejnym przeciwwskazaniem jest nieznalezienie więzadła pierścienno-tarczowego, które należy przeciąć podczas wykonywania konikotomii. Zanim dojdzie do naruszenia ciągłości tkanek, osoba wykonująca konikotomię, musi mieć pewność, że przecina więzadło.
Konikotomia – powikłania
- krwotok - spowodowany nakłuciem naczynia
- odma: odma podskórna, odma śródpiersia, odma opłucnowa, odma osierdziowa
- uszkodzenie ściany przełyku
- zakażenie
Konikotomia - przygotowanie
Pacjent powinien leżeć na plecach, z odgiętą głową, aby dostęp do struktur szyi był jak najłatwiejszy. Należy ułożyć pod barkami wałek lub poduszkę, głowa i szyja musi znajdować się w środkowej linii ciała. Obecnie na rynku dostępne są gotowe, sterylne zestawy do konikotomii chirurgicznej ScalpelCric i Surgicric produkcji VBM
Konikotomia chirurgiczna - procedura
Po odpowiednim ułożeniu pacjenta, asystent podaje tlen poprzez wąsy tlenowe bądź maskę tlenową. Przeprowadzający zabieg ustawia się po lewej stronie chorego, jeśli jest on praworęczny, odwrotnie w przypadku osób leworęcznych. Jeśli błona tarczowo-pierścienna jest wyczuwalna:
- przeprowadzający zabieg stabilizuje krtań i wykonuje poprzeczne nacięcie
- wprowadza prowadnicę na głębokość około 10 cm, następnie posmarowaną żelem rurkę
- wypełnia mankiet rurki i prowadzi wentylację podczas intubacji, na przykład przy użyciu urządzenia do wentylacji przeztchawiczej Manujet III.
Jeśli błona tarczowo-pierścienna jest niewyczuwalna:
- przy dostępności USG ocenia naczynia i linię pośrodkową szyi
- napina skórę szyi lewą ręką i wykonuje nacięcie skóry
- wypreparowuje, stabilizuje krtań, lokalizuje więzadło
Konikotomia chirurgiczna a tracheotomia
Tracheotomia, tak samo jak konikotomia, służy udrożnieniu dróg oddechowych. Różnica polega na miejscu wprowadzania rurki - w przypadku tracheotomii jest to tchawica.
Konikotomia chirurgiczna a konikopunkcja (konikotomia igłowa)
Podczas konikopunkcji należy zlokalizować więzadło pierścienno-tarczowe w wykonanym nacięciu. Następnie więzadło pierścienno-tarczowe nakłuwa się igłą lub specjalnym narzędziem do QuickTrach do konikopunkcji igłowej. Nakłucie wykonuje się pod niewielkim kątem w kierunku doogonowym. Następnie należy zaaspirować powietrze, w celu potwierdzenia umieszczenia kaniuli w świetle tchawicy.
Obecnie preferuje się nacięcie skalpelem (konikotomię), gdyż umożliwia to wentylację niższym ciśnieniem, co zmniejsza ryzyko barotraumy, niemniej konikopunkcja pozostaje zabiegiem ratującym życie w sytuacjach w nagłych sytuacjach CVCI („nie można wentylować, nie można intubować”) zwłaszcza poza szpitalem i w czasie transportu pacjenta. Należy także pamiętać, że zastosowanie urządzenia QuickTrach znacznie zmniejsza ryzyko zabiegu konikopunkcji poprawia jego skuteczność.
Czytaj dalej:
https://eumed.pl/pl/d/dd8da979630b4e69e391a642a7817818
https://eumed.pl/pl/d/117a4b7e19c6e92ff1bcb155bb505da0
https://eumed.pl/pl/d/1cd4fd89514e7e4a11b836f853a777f4
https://eumed.pl/pl/d/c60f23ac922032fa03a529391c1e2edc
Galeria:
Bibliografia:
- https://www.surgeryencyclopedia.com/Ce-Fi/Cricothyroidotomy.html
- https://emedicine.medscape.com/article/1830008-overview